GDP Growth : 2025 च्या अर्थसंकल्पापूर्वी भारतीय अर्थव्यवस्थेसाठी कोणतीही चांगली चिन्हे दिसत नाहीत. चालू आर्थिक वर्षात (2024-2025) देशाचा सकल देशांतर्गत उत्पादन (GDP) वाढीचा दर 6.4 टक्के राहण्याचा अंदाज आहे. जे चार वर्षातील सर्वात कमी आहे. गेल्या आर्थिक वर्षात देशाचा विकास दर 8.2 टक्के होता, मात्र मंगळवारी जाहीर झालेल्या आकडेवारीने मोठा धक्का दिला.
राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालयाने (NSO) जारी केलेल्या आकडेवारीनुसार, 2024-25 या आर्थिक वर्षात GDP 6.4 टक्के दराने वाढण्याचा अंदाज आहे. त्याच वेळी, आरबीआयने 2024-25 या आर्थिक वर्षात जीडीपी 6.6 टक्के दराने वाढण्याची शक्यता वर्तवली आहे. हा अंदाज चार वर्षांतील नीचांकी पातळी आहे. उत्पादन आणि सेवा क्षेत्राच्या खराब कामगिरीमुळे, चालू आर्थिक वर्ष 2024-25 मध्ये देशाचा आर्थिक विकास दर 6.4 टक्के या चार वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर येऊ शकतो.
मंगळवारी जाहीर करण्यात आलेल्या सरकारी आकडेवारीत हा अंदाज व्यक्त करण्यात आला आहे. राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालयाने (NSO) चालू आर्थिक वर्षासाठी राष्ट्रीय उत्पन्नाचा पहिला आगाऊ अंदाज जारी करताना ही माहिती दिली. यानुसार, देशाचे सकल देशांतर्गत उत्पादन (जीडीपी) आर्थिक वर्ष 2024-25 मध्ये 6.4 टक्के दराने वाढेल, तर गेल्या आर्थिक वर्षात त्याचा विकास दर 8.2 टक्के होता. असे झाल्यास 2020-21 या आर्थिक वर्षानंतर देशाची अर्थव्यवस्था सर्वात कमी गतीने वाढेल. 2020-21 या आर्थिक वर्षात अर्थव्यवस्थेत 5.8 टक्क्यांची घसरण नोंदवण्यात आली होती, ज्याचा कोविड महामारीमुळे वाईटरित्या परिणाम झाला होता.
तथापि, त्यानंतर 2021-22 मध्ये 9.7 टक्के, 2022-23 मध्ये सात टक्के आणि 2023-24 आर्थिक वर्षात 8.2 टक्के या उच्च दराने वाढ झाली. 2024-25 या आर्थिक वर्षासाठी NSO चा 6.4 टक्के वाढीचा अंदाज भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) च्या अंदाजापेक्षा कमी आहे. आरबीआयने डिसेंबर 2024 मध्ये जारी केलेल्या अंदाजात म्हटले होते की चालू आर्थिक वर्षात जीडीपी 6.6 टक्के दराने वाढेल.
हेही वाचा – EPFO 3.0 : करोडो पगारदार लोकांसाठी आनंदाची बातमी! ATM कार्ड येणार, पैसे काढण्याची लिमिट…
याशिवाय एनएसओचा हा अंदाजही अर्थ मंत्रालयाच्या अंदाजापेक्षा कमी आहे. वित्त मंत्रालयाने चालू आर्थिक वर्षात 6.5 ते 7 टक्के जीडीपी वाढीचा प्राथमिक अंदाज व्यक्त केला होता. अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन 1 फेब्रुवारी रोजी लोकसभेत सादर करणाऱ्या केंद्रीय अर्थसंकल्पाच्या तयारीसाठी आगाऊ अंदाज वापरला जाईल. NSO ने 2024-25 च्या पहिल्या आगाऊ अंदाजात म्हटले आहे की उत्पादन क्षेत्राची वाढ गेल्या आर्थिक वर्षातील 9.9 टक्क्यांवरून 5.3 टक्क्यांपर्यंत घसरेल.
कोणत्या क्षेत्रातील वाढ कशी होईल?
याशिवाय, व्यापार, हॉटेल, वाहतूक आणि दळणवळण यासह सेवा क्षेत्रातील वाढीचा दर 2023-24 मध्ये 6.4 टक्के होता 5.8 टक्के राहण्याचा अंदाज आहे. कृषी क्षेत्राच्या कामगिरीमुळे अर्थव्यवस्थेला दिलासा मिळू शकेल. कृषी क्षेत्राने चालू आर्थिक वर्षात 3.8 टक्के वाढ नोंदविण्याचा अंदाज वर्तवला आहे, जो मागील आर्थिक वर्षात 1.4 टक्के होता. एनएसओने म्हटले आहे की, 2024-25 या आर्थिक वर्षात वास्तविक जीडीपी 6.4 टक्क्यांनी वाढण्याचा अंदाज आहे.
आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी जीडीपी वाढीचा अंदाज 8.2 टक्के आहे. सध्याच्या किमतींनुसार, देशाचा GDP 2023-24 मध्ये 9.6 टक्के दराने वाढला, जो आर्थिक वर्ष 2024-25 मध्ये 9.7 टक्के दराने वाढण्याचा अंदाज आहे. आकडेवारीनुसार, सध्याच्या किंमतींवर जीडीपी 2023-24 मधील 295.36 लाख कोटी रुपयांवरून 2024-25 मध्ये 324.11 लाख कोटी रुपयांपर्यंत 9.7 टक्क्यांनी वाढण्याची अपेक्षा आहे.
सध्याच्या अंदाजानुसार, चालू आर्थिक वर्षात भारतीय अर्थव्यवस्थेचा आकार $3.8 ट्रिलियन (रु. 85.7/यूएस डॉलर) आहे. शिवाय, सध्याच्या किमतींनुसार सकल मूल्यवर्धित (GVA) गेल्या आर्थिक वर्षातील रु. 267.62 लाख कोटींच्या तुलनेत 2024-25 मध्ये 292.64 लाख कोटी रुपयांपर्यंत पोहोचण्याचा अंदाज आहे.
हे 9.3 टक्के वाढ दर्शवते. स्थिर किंमतींवर खासगी अंतिम वापर खर्च (PFCE) 2024-25 मध्ये 7.3 टक्क्यांनी वाढण्याचा अंदाज आहे, जो गेल्या आर्थिक वर्षात चार टक्के होता. स्थिर किंमतींवर सरकारी अंतिम वापर खर्च (GFCE) गेल्या आर्थिक वर्षातील 2.5 टक्के वाढीच्या तुलनेत चालू आर्थिक वर्षात 4.1 टक्क्यांनी वाढण्याची शक्यता आहे.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!