Transgender : किन्नर समुदायाचे जीवन खूप रहस्यमय असते. अनेकदा प्रश्न पडतो की त्यांचे जीवन कसे आहे, त्यांच्या समाजात विवाह होतात का आणि ते स्त्री-पुरुषाची भूमिका निभावतात का? वस्तुस्थिती अशी आहे, की प्रत्येक किन्नर आपल्या आयुष्यात निश्चितपणे लग्न करतो परंतु केवळ एका रात्रीसाठी वधू बनतो. अजब आहे ना पण या समाजात हीच परंपरा आहे, असं का? जाणून घ्या.
किन्नर समाज आपले दैनंदिन जीवन कसे जगतो?
आपल्या सर्वांना त्यांच्या जीवनातील परंपरा आणि चालीरीतींबद्दल फारच कमी माहिती आहे. म्हणूनच त्याचे जीवन रहस्य आणि कुतूहलाने वेढलेले आपल्याला दिसते. प्रत्येक किन्नर आपल्या आयुष्यात नक्कीच लग्न करतो पण या लग्नात अनेक गुंतागुंत आहेत. किन्नर समुदायाला माहीत असते, त्यांचे लग्न अवघ्या काही तासांत संपणार आहे.
आपले प्राचीन ग्रंथ किन्नर पात्रांनी भरलेले आहेत. ते यक्ष आणि गंधर्वांच्या बरोबरीचे मानले जातात. उदाहरणार्थ, महाभारतापासून यक्षपुराणापर्यंत शिखंडी, इला, मोहिनी अशी पात्रे आहेत. कृष्णाच्या कथांमध्ये अनेक वेळा किन्नरांचा उल्लेख आढळतो. ते खूप शक्तिशाली आणि गूढ शक्तींचे मालक असल्याचे म्हटले जाते. मात्र, आपल्या समाजातील किन्नरांची स्थिती पूर्णपणे वेगळी आहे.
हेही वाचा – Petrol Diesel Price Today : ‘या’ शहरांमध्ये कच्च्या तेलाच्या किमती घसरल्या, पेट्रोल आणि डिझेल स्वस्त झाले?
दक्षिण भारतात दरवर्षी भरणाऱ्या किन्नरांचा हा विवाह मेळा कूवागम मेळा म्हणून ओळखला जातो. या वर्षीही 18 एप्रिल रोजी सुरू झाला आणि 03 मे पर्यंत चालला. यामध्ये विवाह 02 आणि 03 मे रोजी पार पडले. हा मेळा तामिळनाडूतील कूवागम या गावात भरत असल्याने ते याच नावाने ओळखले जाते. हा मेळा 18 दिवस चालतो. देशभरातून किन्नर येथे येतात. हे ठिकाण तामिळनाडूच्या विलुपुरम जिल्ह्यापासून 25 किलोमीटर अंतरावर आहे. कूटंडवर मंदिराभोवती कूवागम गावात हा मेळा भरतो, जो किन्नरांचा देव मानला जाणारा अरावान देवाला समर्पित आहे. किन्नर त्याची पूजा करतात.
पौराणिक कथा
मेळ्यात किन्नरांचे लग्न फक्त एक दिवस टिकते, त्यामागे एक पौराणिक कथा आहे. महाभारतात अरावान किंवा इरावन या देवाचे नाव आढळते. तो महान धनुर्धारी अर्जुन आणि सर्प राजकुमारी उलुपी यांचा मुलगा होता. महाभारताच्या कथेनुसार, युद्धाच्या वेळी देवी कालीला प्रसन्न करावे लागले. त्यांना आनंदी ठेवण्यासाठी अरावान स्वतःचा त्याग करायला तयार होतो. पण अट अशी की त्याला अविवाहित मरायचे नसते. अशा स्थितीत श्रीकृष्ण मोहिनीचे रूप धारण करून अरावानशी लग्न करतो. अरावानच्या मृत्यूनंतर दुसऱ्या दिवशी सकाळी श्रीकृष्ण विधवेप्रमाणे शोक करतो.
या कथेच्या आधारे किन्नर एका दिवसासाठी अरावानशी लग्न करतात. दुसऱ्या दिवशी ते विधवा होतात आणि नंतर विधवा म्हणून शोक करतात. किंबहुना, असे करून ते शतकानुशतके चालत आलेली परंपरा जगतात. तामिळनाडूमध्ये किन्नरांचा विवाह सोहळा पाहायला मिळतो. येथे किन्नरांचा विवाह उत्सव तामिळ नववर्षाच्या पहिल्या पौर्णिमेच्या दिवशी सुरू होतो आणि 18 दिवस चालतो. 17 व्या दिवशी भगवान अरावानसोबत विवाह होतो. ते अरावानला आपला पती मानतात आणि स्वतःला आपली पत्नी मानतात आणि नववधूप्रमाणे स्वतःला सजवतात. मंदिराचे पुजारी त्यांना मंगळसूत्र घालायला लावतात.
हेही वाचा – VIDEO : पाकिस्तानच्या शाहीन आफ्रिदीकडून जसप्रीत बुमराहला स्पेशल गिफ्ट!
पुढच्या 18 व्या दिवशी ते अरावानला मृत समजतात आणि विधवा होतात. किन्नर त्यांचा मेकअप काढतात. लग्नाच्या दुसऱ्याच दिवशी विधवा होण्याचा हा क्षण किन्नर वधूसाठी कोणत्याही सामान्य मुलीसारखाच असतो. हीच अशी वेळ असते जेव्हा किन्नर वधू संपूर्ण समाजासमोर ढसाढसा रडते, अन्यथा स्वतःला शुभ मानणारे किन्नर कोणत्याही प्रसंगी रडत नाहीत तर स्वतःला आनंदाचे वाहक समजतात.
किन्नर केवळ भारतातच समाजापासून तोडले जात नाहीत, तर पाकिस्तान, नेपाळ, बांगलादेश या शेजारील देशांमध्येही त्यांची अवस्था वाईट आहे. ते महिलांच्या वेशात राहतात आणि समाजापासून अलिप्त राहतात. तर अनेक पाश्चिमात्य देशांत किन्नर त्यांचे जीवन सामान्य लोकांमध्ये आणि त्यांच्यासारखेच जगतात. ते लग्न देखील करतात आणि एक मूल दत्तक घेऊ शकतात.
पाकिस्तानात अवस्था
भारताप्रमाणेच पाकिस्तानातही किन्नर समाजापासून वेगळे राहतात. मूलतत्त्ववादी समाज त्यांना अपवित्र मानतो आणि त्यांना मुख्य प्रवाहापासून अलिप्त ठेवतो. 2011 मध्येच पाकिस्तानच्या सर्वोच्च न्यायालयाने ट्रान्सजेंडरला थर्ड जेंडर म्हणून मान्यता दिली होती. त्यानंतरच त्यांनी मतदान करणे, बँक खाती उघडणे आणि सरकारी नोकऱ्यांमध्ये जागा मिळवणे सुरू केले. अगदी 2018 मध्येच, पाकिस्तानमध्ये पहिली ट्रान्सजेंडर शाळा – द जेंडर गार्डियन – उघडली गेली. लाहोरमध्ये उघडलेल्या या शाळेत मुख्य प्रवाहातील किन्नरांसाठी अभ्यासक्रम असल्याची चर्चा आहे.
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!