Rajagopalan Vasudevan Plastic Man of India : प्लास्टिक कचऱ्याचा उपयोग करून रस्ते बनवणाऱ्या राजगोपालन वासुदेवन यांना ‘भारताचे प्लास्टिक मॅन’ म्हणून ओळखले जाते. ते केवळ एक वैज्ञानिक नाहीत, तर कचऱ्याचे सोनं करणारे विचारवंत आहेत. त्यांचा शोध केवळ विज्ञानापुरता मर्यादित नाही, तर तो देशाच्या पायाभूत सुविधांमध्ये क्रांती घडवणारा ठरला आहे.
कसा सुचला प्लास्टिक कचऱ्यापासून रस्ते बनवण्याचा प्रयोग?
2002 मध्ये वासुदेवन यांनी एक प्रयोग केला — त्यांनी क्रश केलेल्या प्लास्टिकचा थर 170°C वर गरम केलेल्या बिटुमनवर टाकला. त्यानंतर त्या प्लास्टिकमिश्रित दगडांना डांबरात मिसळले. याच प्रक्रियेनं त्यांच्या कॉलेजच्या कॅम्पसमध्ये पहिल्या ‘प्लास्टिक रोड’ चा जन्म झाला.
या प्रयोगातून लक्षात आले की, प्लास्टिक फक्त वितळत नाही, तर रस्त्याला अधिक टिकाऊ आणि पाण्याचे नुकसान सहन करणारे बनवतो. आणि हेच तंत्रज्ञान पुढे देशभर पसरलं.
Dr. Rajagopalan Vasudevan, a retired chemistry professor from Thiagarajar College of Engineering, Madurai, Tamil Nadu, is widely credited with revolutionizing road construction in India by introducing an innovative method to incorporate plastic waste into road building. Since… pic.twitter.com/0vABkqdAKv
— Rohit bhardwaj (@Rohitbh0807) September 30, 2025
हेही वाचा – सायकलवर फिरणारा ‘अब्जाधीश’! IIT पासून गावात कंपनी स्थापन करणाऱ्या श्रीधर वेम्बू यांची भन्नाट कहाणी
1 लाख किलोमीटर रस्त्यांचा क्रांतिकारी प्रवास
आज भारतात 11 पेक्षा अधिक राज्यांमध्ये वासुदेवन यांच्या तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने 1 लाख किलोमीटरहून अधिक रस्ते बनवले गेले आहेत. हे रस्ते मुसळधार पावसातही मजबूतीने टिकतात आणि त्यांच्या देखभालीचा खर्चही कमी असतो.
कचऱ्याचा शाश्वत वापर
प्लास्टिकचा वापर करताना बहुतांश वेळा त्याचे दुष्परिणाम चर्चेत येतात. मात्र वासुदेवन यांनी दाखवून दिलं की, जर योग्य प्रकारे वापर केला, तर हाच प्लास्टिक कचरा शाश्वत विकासाचं साधन बनू शकतो.
There is no need to ban plastic
— Fijeeha (@Fijeeha) December 21, 2018
Says Plastic Man of India Padma Shri Dr Rajagopalan Vasudevan at Fijeeha Media Workshop in #Madurai#NotAllPlasticBad #plasticpollution #recycleplastic@moefcc @CMOTamilNadu @PMOIndia pic.twitter.com/RwzSE4X6Ep
त्यांचा शोध एकाच वेळी दोन समस्या सोडवतो:
- प्लास्टिक कचऱ्याचा योग्य निपटारा
- आणि टिकाऊ, मजबूत रस्त्यांची निर्मिती
‘पद्मश्री’ने सन्मान
2018 मध्ये भारत सरकारने त्यांच्या कामगिरीची दखल घेत ‘पद्मश्री’ पुरस्कार देऊन गौरव केला. त्यांचे कार्य केवळ एक वैज्ञानिक प्रयोग नव्हते, तर भारताच्या पर्यावरणपूरक विकासाच्या दिशेने उचललेलं महत्त्वाचं पाऊल ठरलं.
#PresidentKovind presents Padma Shri to Prof Rajagopalan Vasudevan. He patented a method to reuse plastic waste to construct roads. He gave the technology to the Government for free and 5,000 km of road has been built across 11 states pic.twitter.com/Fo348no1RE
— President of India (@rashtrapatibhvn) March 20, 2018
भविष्यासाठी प्रेरणा
वासुदेवन यांच्या कामामुळे आज अनेक शहरे आणि ग्रामीण भागात प्लास्टिक रस्त्यांचा उपयोग केला जात आहे. त्यांच्या प्रयोगामुळे शाश्वत आणि नवोन्मेषी भारताची संकल्पना अधिक मजबूत झाली आहे.
त्यांनी रस्तेच नाही बनवले, तर भारतीय विज्ञानाची वाटचाल एका नवीन दिशेने वळवली आहे — अशी दिशा, जिथे पर्यावरण, विज्ञान आणि विकास हातात हात घालून चालतात.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा