Tibet Earthquake : भारताच्या शेजारील तिबेटमध्ये झालेल्या भीषण भूकंपात 100 लोकांचा मृत्यू झाला आहे. त्याचे केंद्र हजारो फूट उंचीवर असलेल्या टिंगरी गावात होते, जे एव्हरेस्ट प्रदेशाचे उत्तरेकडील द्वार मानले जाते. हे गाव माउंट एव्हरेस्टपासून 80 किलोमीटर अंतरावर आहे, जिथे भूकंपाचा केंद्रबिंदू 10 किलोमीटर खोल होता. केंद्र देखील विनाशाचे प्रमाण आहे, जेथे कमी खोलीमुळे अधिक विनाश होतो. यामुळेच 3 तासांच्या कालावधीत पृथ्वी 50 वेळा हादरली आणि प्रचंड विनाश झाला.
तिबेट हा जगातील सर्वात उंच प्रदेश आहे, जो पृष्ठभागापासून 13000-16000 फूट उंचीवर आहे. डोंगराळ भाग असल्याने भूकंपामुळे मोठी हानी होण्याची शक्यता आहे. मंगळवारी सकाळी 9.15 वाजता नोंदवण्यात आलेल्या भूकंपाची तीव्रता 7.1 इतकी होती. यानंतर 3 तासांत 50 आफ्टरशॉक नोंदवले गेले, त्यापैकी अनेक धक्क्यांची तीव्रता 4.4 नोंदवली गेली. यामुळे टिंगरी व परिसरातील शेकडो घरे उद्ध्वस्त झाली.
भूकंपाच्या केंद्रापासून 20 किलोमीटरच्या परिघात 27 गावे आहेत, जिथे लोकसंख्या 7000 पेक्षा कमी आहे. चिनी मीडियाच्या वृत्तानुसार या भागात 1000 घरे उद्ध्वस्त झाली आहेत. बचाव पथक आजूबाजूच्या गावांमध्ये बचाव कार्य करत आहे, जेणेकरून ढिगाऱ्याखाली अडकलेल्या लोकांना वाचवता येईल. मोडकळीस आलेल्या इमारती, मोडतोड, उद्ध्वस्त रस्ते आणि गाड्या सोशल मीडियावर समोर आलेल्या व्हिडिओंमध्ये दिसत आहेत.
#Tibet Özerk Cumhuriyetinde 6.8 şiddetinde #deprem meydana geldiği bildirildi. pic.twitter.com/4smynMsK5i
— Muslim Port (@muslimportcom) January 7, 2025
चिनी माध्यमांच्या वृत्तानुसार, तिबेटच्या टिंगरीमध्ये भूकंप हा ल्हासा ब्लॉक म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या भागात असलेल्या एका क्रॅकमुळे झाला, जो उत्तर-दक्षिण दाब आणि पश्चिम-पूर्व दाबामुळे होतो. उदाहरणार्थ, 1950 पासून आतापर्यंत या ल्हासा ब्लॉकमध्ये 6 किंवा त्याहून अधिक तीव्रतेचे 21 भूकंप नोंदवले गेले आहेत. भूकंपानंतर, माउंट एव्हरेस्टचे मार्ग बंद करण्यात आले आहेत, जेथे जोरदार हादरेमुळे हिमस्खलनाचा धोका वाढतो.
ल्हासा ब्लॉकमधील सर्वात मोठा भूकंप 2017 मध्ये तिबेटच्या मेनलिंग भागात 6.9 तीव्रतेचा झाला होता, जिथे चीन सध्या वीज निर्मितीसाठी जगातील सर्वात मोठे धरण बांधत आहे. मेनलिंग हे तिबेटमधील यारलुंग झांगबो नदीच्या (ब्रह्मपुत्रा नदी) खालच्या भागात वसलेले आहे, जिथे चीनचा जलविद्युत धरण प्रकल्प सुरू आहे, जिथे भविष्यात अचानक पूर आणि विध्वंस अपेक्षित आहे.
चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग म्हणाले की मृतांची संख्या कमी करण्यासाठी, बाधित लोकांचे योग्यरित्या पुनर्वसन करण्यासाठी आणि सुरक्षित आणि हिवाळी व्यवस्था करण्यासाठी सर्व आवश्यक पावले उचलली पाहिजेत. चीनच्या वृत्तसंस्थेने सांगितले की, 1,500 हून अधिक स्थानिक अग्निशामक आणि बचाव कर्मचारी प्रभावित भागात पाठवण्यात आले आहेत. तंबू, कोट, रजाई आणि फोल्डिंग बेडसह सुमारे 22,000 वस्तू भूकंपग्रस्त भागात पाठवण्यात आल्याचे त्यात म्हटले आहे.
आफ्टरशॉक म्हणजे काय?
मुख्य भूकंपानंतर आफ्टरशॉक जाणवू शकतात. सामान्यतः जेव्हा भूकंप होतात आणि पृथ्वी हादरते, आणि क्षेत्र डोंगराळ असते, तेव्हा जमिनीखालील दगडांमध्ये ऊर्जा निर्माण होते, त्यामुळे ते तुटून जास्त ऊर्जा बाहेर पडते, ज्यामुळे कमी-अधिक तीव्रतेचे हादरे येतात. भूकंपानंतर काही काळ किंवा पुढचे काही दिवस आफ्टरशॉक्स येत राहतात.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!