Vegetarians : आजच्या काळात प्लांट बेस्ड आहाराचा ट्रेंड खूप वाढला आहे. अनेक सेलिब्रिटींनीही मांसाहार सोडून प्लांट बेस्ड आहार घेण्यास सुरुवात केली आहे. अशा परिस्थितीत नुकत्याच झालेल्या एका संशोधनात असे समोर आले आहे की जे लोक शाकाहारी अन्न खातात ते मांसाहार करणाऱ्यांपेक्षा जास्त अल्ट्रा-प्रोसेस्ड फूड खातात. द लॅन्सेटमध्ये प्रकाशित झालेल्या संशोधनात ही माहिती देण्यात आली आहे.
अल्ट्रा प्रोसेस्ड फूड्स म्हणजे काय?
अल्ट्रा-प्रोसेस्ड फूड (UPF) हे असे खाद्यपदार्थ आहेत ज्यात कृत्रिम संयुगे, संरक्षक, चव वाढवणारे आणि इतर रसायने असतात. अशा अन्नपदार्थांच्या अतिसेवनामुळे आरोग्यावर विपरीत परिणाम होतो.
अल्ट्रा-प्रक्रिया केलेल्या पदार्थांमध्ये ट्रान्स फॅट्स, सोडियम आणि शर्करा असतात, ज्यामुळे हृदयरोग, उच्च रक्तदाब आणि स्ट्रोकचा धोका वाढू शकतो. अशा पदार्थांचा ग्लायसेमिक इंडेक्स जास्त असतो, ते रक्तातील साखर वेगाने वाढवतात आणि त्यामुळे मधुमेहाचा धोका वाढतो.
अल्ट्रा-प्रोसेस्ड खाद्यपदार्थांमध्ये भरपूर कॅलरी, साखर आणि अस्वास्थ्यकर चरबी असतात. याच्या अतिसेवनामुळे लठ्ठपणा आणि संबंधित समस्यांचा धोका वाढतो, जसे की उच्च कोलेस्टेरॉल, उच्च रक्तदाब.
हेही वाचा – अभिनेता मुश्ताक खान यांचे अपहरण, 2 लाख उकळले!
यामध्ये फायबरचे प्रमाण खूपच कमी असते, ज्यामुळे पचनावर परिणाम होतो आणि बद्धकोष्ठता सारख्या समस्या निर्माण होतात. अल्ट्रा-प्रक्रिया केलेल्या पदार्थांमध्ये जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि इतर पोषक तत्वांचा अभाव असतो.
काही संशोधनात असे आढळून आले आहे की अति-प्रक्रिया केलेल्या अन्नपदार्थांच्या अतिसेवनामुळे कर्करोगाचा धोका वाढू शकतो, विशेषत: पित्त मूत्राशय आणि कोलोरेक्टल कर्करोग.
संशोधन काय म्हणते?
या संशोधनात सुमारे 2 लाख लोकांनी भाग घेतला. लाल मांस, फ्लेक्सिटेरियन, पेस्केटेरियन, वेजिटेरियन लोकांच्या तुलनेत यूकेचे प्रौढ किती अल्ट्रा-प्रक्रिया केलेले आणि कमी प्रक्रिया केलेले अन्न खातात यावर त्यांनी संशोधन केले.
या संशोधनाचे जे निष्कर्ष समोर आले ते धक्कादायक होते. असे आढळून आले की शाकाहारी लोक लाल मांस खाणाऱ्या लोकांपेक्षा जास्त अल्ट्रा-प्रक्रिया केलेले पदार्थ (1.3 टक्के जास्त) खातात आणि शाकाहारी लोक देखील दररोज लाल मांस खाणाऱ्या लोकांपेक्षा जास्त अल्ट्रा-प्रक्रिया केलेले पदार्थ (1.2 टक्के जास्त) खातात.
आजच्या काळात प्लांट बेस्ड आहार (डाळी, तांदूळ, धान्य) ताजी फळे आणि भाज्यांच्या बरोबरीने असू शकत नाही. जेव्हा लोक मांस खाणे टाळतात तेव्हा ते या प्रक्रिया केलेल्या अन्नपदार्थांच्या जागी खाण्यासाठी तयार जेवण, मांसाचे पर्याय, ज्यामध्ये कॅलरी जास्त असतात, अस्वास्थ्यकर चरबी, मीठ, साखर आणि सर्व प्रकारचे पदार्थ असतात.
याआधीही एका संशोधनात असे दिसून आले होते की, वनस्पतींवर आधारित अल्ट्रा-प्रोसेस्ड पदार्थांचे सेवन केल्याने हृदयाशी संबंधित आजारांचा धोका वाढतो. इंटरनॅशनल एजन्सी फॉर रिसर्च ऑन कॅन्सर (IARC) च्या संशोधकांनी युनिव्हर्सिटी ऑफ व्हिएन्ना (ऑस्ट्रिया) च्या सहकार्याने केलेल्या संशोधनात असे आढळून आले आहे की अल्ट्रा-प्रोसेस्ड खाद्यपदार्थांचे जास्त सेवन केल्याने कर्करोग आणि कार्डिओमेटाबॉलिक मल्टीमॉर्बिडिटीचा धोका वाढतो.
‘वाचा मराठी’चे व्हॉट्सॲप चॅनेल येथे फॉलो करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-3 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!
‘वाचा मराठी’चा व्हॉट्सअप ग्रुप-2 जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा!